Lidwien Jansen
7/3/2024
6
 min leestijd
Gezondheid

Waarom je voedingssupplementen nodig hebt

Waarom ultrabewerkt voedsel gevaarlijk is. En hoe ontstekingen ons immuunsysteem bedreigen. Ontdek hoe je gezonder kan leven door bewerkt voedsel te vermijden.

Op 1 januari 2019 kampte Nederland met een schokkend gezondheidsprobleem: maar liefst 10 miljoen mensen, wat neerkomt op 60% van de bevolking, leed aan een chronische ziekte (https://www.vzinfo.nl/chronische-aandoeniningen-en-multimorbiditeit.. Maar voedingssupplementen zijn niet nodig?

Samenvatting in cijfers van chronische ziekten in NL

Bovendien wordt geschat dat 40% (!) van de Nederlandse ouderen in tehuizen ondervoed is, wat op zichzelf alarmerend is en de aandacht heeft getrokken van het Kenniscentrum Ondervoeding. https://www.kenniscentrumondervoeding.nl)

Screenshot website Kenniscentrum Ondervoeding

Immuunsysteem en ziekte

Deze cijfers roepen de vraag op.Is ons lichaam wel voldoende gevoed om een goede afweer te bieden tegen ziekten? Volgens sommigen lijkt voeding niet zo'n cruciale rol te spelen als het lijkt, maar de historie laat iets anders zien.
Scheurbuik bij zeelui? Oh ja, vitamine C.
Rachitis? Oh ja, zonlicht en vitamine D.
Beriberi? Oh ja, Vitamine B1.
Het is duidelijk dat ons lichaam voldoende voedingsstoffen nodig heeft om gezond te blijven, dat schrijft het Voedingscentrum ook, maar hoe zit het met de huidige situatie?

Gezonde voeding en ouderen

“Een tekort aan mineralen of spoorelementen komt in de westerse samenleving eigenlijk niet meer voor, tenzij er sprake is van eenzijdige eetgewoonten, langdurige ziekte of chronisch medicijngebruik," aldus het Voedingscentrum. “Gevarieerd eten volgens de Richtlijnen Goede Voeding levert voor vrijwel iedereen voldoende vitamines, mineralen en spoorelementen. Voor sommige groepen van de bevolking is dit mogelijk niet het geval. Zij krijgen het advies een supplement te gebruiken.Het gaat om speciale adviezen voor baby’s (vitamine D en K), jonge kinderen (vitamine D), vrouwen die zwanger willen worden (foliumzuur) en tijdens de zwangerschap (vitamine D en foliumzuur), ouderen (vitamine D), mensen met een donkere of getinte huid of mensen die niet voldoende buitenkomen (vitamine D) en mensen die geen dierlijke producten gebruiken (vitamine B12).”

De groepen die vatbaar zijn voor tekorten aan essentiële voedingsstoffen, zoals mineralen en spoorelementen, is veel groter dan velen denken. Het gaat niet alleen om bovenstaande groepen, maar mensen met eenzijdige eetgewoonten, maar ook chronisch zieken, en zelfs mensen die ogenschijnlijk gezond eten.
Bij elkaar opgeteld zijn dat miljoenen mensen. Het Voedingscentrum lijkt de ernst van het probleem te onderschatten.

Nieuw onderzoek in The European Journal of Nutrition onderzoek gepubliceerd in augustus 2023 (https://www.researchgate.net/publication/372940199_Micronutrient_intakes_in_the_Dutch_diet_foods_fortified_foods_and_supplements_in_a_cross_sectional_study) laat overigens heel helder zien dat de helft van de Nederlanders te weinig calcium en ijzer binnen krijgt. Ook zink, vitamine A, D, en foliumzuurzijn problematisch.
We zijn heel benieuwd hoe het Voedingscentrum daar naar kijkt. En vooral Renze. Of Lubach.

Pagina van onderzoek naar inname van micronutriënten in NL

Voedingswaarde

De situatie is complexer dan het op het eerste gezicht lijkt.
Wat is de oorzaak?Het antwoord op deze vraag is tweeledig: enerzijds is de belasting van ons lichaam als gevolg van stress, roken, vervuiling, fijn stof, synthetische voedingsstoffen en toevoegingen, bestrijdingsmiddelen, medicijngebruik de laatste decennia enorm toegenomen. Anderzijds is de kwaliteit van ons voedsel, de voedingswaarde van ons voedsel, in diezelfde periode dramatisch achteruit gegaan. We zitten in een dubbele tang en het wordt praktisch onmogelijk nog op een normale manier - door naar de winkel te gaan en zelf je maaltijden te bereiden - hier iets aan te doen.

Voedingswaarden van groente en fruit uit 1985-1996-2002 door Geigy

Ouder worden. We worden toch allemaal ouder?

Maar hoe zit het dan? We worden toch allemaal ouder? Ja, we worden weliswaar met z'n allen steeds ouder maar het aantal jaren dat we gezond leven wordt steeds minder.Volgens het CBS is ten opzichte van 35 jaar geleden het verwachte aantal gezonde levensjaren voor een jongen of meisje die vandaag is geboren met respectievelijk 7,7 en 13,1 jaar verminderd. Voor vrouwen betekent dat ze naar verwachting meer dan de helft van hun leven chronisch ziek zullen zijn. Een pil nemen is heel gewoon. Tegen hoge bloeddruk, voor je cholesterol, voor je diabetes, voor je schilklier, voor het slapen, voor pijn, voor je depressie. Noem maar op.

Onbetaalbaar
Deze trend van een steeds ongezonder wordend populatie zal zich alleen maar verder voortzetten. Een verontrustend vooruitzicht. Temeer ook dat de kosten die hiermee gemoeid zijn volledig uit de hand zullen lopen. Gezondheidszorg zoals we dat nu gewend zijn, wordt onbetaalbaar.
Volgens het trendscenario Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2018 opgesteld in opdracht van het RIVM,  zullen de kosten voor de zorg in 2040 verdubbelen tot het ongekend hoge bedrag van €174 miljard. Per hoofd van de bevolking zullen de zorguitgaven stijgen van €5100 naar €9600 in 2040.

Het is duidelijk dat om deze trend te keren de aandacht moet verschuiven van bestrijding van symptomen naar preventie door een gezonde levensstijl.
Minder roken, minder stress, meer bewegen en ....betere voeding is het devies. Maar hoe dan lief Voedingscentrum als we te maken hebben met een uitgeputte bodem, bewerkt voedsel eten met veel chemicaliën, en gezond eten duurder is dan goedkoop?

Ontstekingen lichaam

Eén van de factoren die onze gezondheid bedreigen, zijn de toxines waaraan we dagelijks worden blootgesteld. Deze gifstoffen, zoals die in sigarettenrook, medicijnen, pesticiden, luchtvervuiling en zelfs in ons drinkwater en voedsel, hopen zich geleidelijk op in ons lichaam. Ze kunnen leiden tot ontstekingen op cellulair niveau, die op hun beurt de voorbodes zijn van chronische ziekten. Wat deze ontstekingen bijzonder gevaarlijk maakt, is dat ze vaak onopgemerkt blijven totdat het te laat is. Veel mensen ervaren pas symptomen wanneer ze al ernstig ziek zijn.

Ultrabewerkt voedsel

Ook de voedselverwerkende industrie heeft zijn steentje aan de verarming bijgedragen. Aangemoedigd door de consument die geen tijd, zin en/of kunde meer heeft om zijn eigen eten te bereiden, heeft de industrie een keur aan kant-en-klaar maaltijden en halffabrikaten ontwikkeld. Immers het gemak dient de mens, nietwaar?
Wat de consument zich niet realiseert is dat het industrieel bereiden van voedsel in het niets lijkt op het bereiden in een gewone keuken thuis.
Om te beginnen gebeurt het bij veel hogere temperaturen en onder veel hogere druk dan je thuis gewend bent, met als gevolg dat de toch al niet hoge voedingswaarde nog verder achteruit gaat.
En als gevolg van deze hoge temperaturen en druk ontstaan er allemaal complicaties die bestreden moeten worden met wat men voedingstechnologieën noemt. Andersgezegd, allerlei exotische chemicaliën worden toegevoegd om het productieproces efficiënt — en dus goedkoop, te houden én om de smakeloze en grauw uitziende eindproducten overtuigend op te peppen zodanig dat de consument het idee heeft iets te eten dat vergelijkbaar is met wat hij zelf in de keuken had kunnen klaarmaken.

In het streven naar winstmaximalisatie worden er allerlei zeer goedkoop te produceren synthetische ingrediënten toegevoegd ter vervanging van de veel duurdere natuurlijke ingrediënten, waarvan het gebruik bovendien minder leidt tot complicaties in het productieproces. Heel handig voor de producent, maar wat de consument eraan heeft, blijft een gewetensvraag. In het gunstigste geval kan het lichaam er niets mee, in het ongunstigste geval is het ronduit schadelijk. In alle gevallen draagt het geheel niets bij aan de voedingskwaliteit van het gebodene, integendeel.

Voedingsindustrie

Helaas hoeven een groot deel van deze ingrediënten niet vermeld te worden op de verpakking. De voedingsindustrie heeft natuurlijk heel erg zijn best voor gedaan en de wetgever overtuigd dat deze chemicaliën geen enkel kwaad kunnen voor de volksgezondheid. Ook al heeft men geen idee welke effecten al deze stofjes op elkaar hebben en wat de gevolgen op de langer termijn zullen zijn. Joanna Blythman is één van de onderzoeksjournalisten die hier over schrijft. Zij is undercover geweest bij de voedingsindustrie.

Cover boek 'Slik je dat?' door Joanna Blythman

De oorzaken ultrabewerkt voedsel

Samengevat zijn er verscheidende oorzaken aan te wijzen die deze achteruitgang van ons voedsel in de hand werken:

  • Het gebruik van kunstmest waardoor akkergronden uitgeput geraken.
  • Planten moeten sneller groeien zodat men vaker kan oogsten.
  • Langdurige opslag en transport van groenten en fruit, waardoor waardevolle voedingsstoffen verloren gaan.
  • Het industrieel verwerken van voedsel tot halffabrikaten en kant-en-klaar maaltijden, waardoor er nog meer waarde verloren gaat.
  • Het gebruik van zogenaamde production agents, synthetische stoffen die als doel hebben de industriële verwerking van voedsel te optimaliseren.
  • Het vervangen van natuurlijke ingrediënten door synthetische ingrediënten en additieven brengt als laatste de voedingswaarde tot een absoluut minimum.
  • De toxiciteit en microplastics in onze omgeving

In een samenleving waar 60% van de bevolking lijdt aan chronische ziekten en 40% van ouderen in verzorgingstehuizen als ondervoed wordt beschouwd, lijkt het argument voor het belang van voeding en voedingssupplementen sterker dan ooit. Het zou fijn zijn als er een  echt publiek debat komt aan tafel van de kletsprogramma’s.

#immuunsysteem #gezondoudworden #ultrabewerktvoedsel #bewerktvoedsel #fulvinezuur #gezondelevensstijl #gezonderleventip #ontstekingenlichaam